




















Purchawkowate
Kurzawka, prochówka, purchatka, purchawka brodawkowata, purchawka szorstka
Grzyb podstawczak, o białym, maczugowatym owocniku. Górna część brodawkowana, wypełniona biała, później oliwkowobrązową „glebą” (grzybnia z zarodnikami), dolna część płonna. Owocuje od czerwca do października. Grzyb leczniczo jadalny (młode owocniki).
Lasy, łąki, pastwiska, miedze
Lycoperdon perlatum, popularly known as the common puffball, warted puffball, gem-studded puffball, wolf farts or the devil’s snuff-box, is a species of puffball fungus in the family Agaricaceae. A widespread species with a cosmopolitan distribution, it is a medium-sized puffball with a round fruit body tapering to a wide stalk, and dimensions of 1.5 to 6 cm (5⁄8 to 2+3⁄8 in) wide by 3 to 10 cm (1+1⁄8 to 3+7⁄8 in) tall. It is off-white with a top covered in short spiny bumps or „jewels”, which are easily rubbed off to leave a netlike pattern on the surface. When mature it becomes brown, and a hole in the top opens to release spores in a burst when the body is compressed by touch or falling raindrops…en.wikipedia.org
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
Nazywany/a też: pieprznik blady, pieprznik gąska, pieprznik pospolity, kurek, kurka, kurka żółta, kurza stopa, kurza stopka, kurzajka, kurze nogi, lepicha, lepiecha, lepieszka, lisica, lisiczka, lisiec, liszka, łasiczka, pieprzyk, pieprzyk jadalny, stągiewka jadalna, stroczek lisica.
Sezon
Pieprznik jadalny występuje od czerwca do października. Czy wiesz, że…Pieprznik jadalny znajduje się na liście grzybów dopuszczonych do obrotu handlowego i eksportu.
Występowanie
Pieprznik jadalny rośnie w lasach iglastych i liściastych. Grzyb ten lubi wyrastać na piaszczystych i kwaśnych glebach. Bardzo często znaleźć go można pośród mchów pod świerkami. Rośnie pojedynczo, w gromadach oraz tworzy szeregi. Jest bardzo rozpowszechniony, występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą oraz na wielu wyspach.
Wygląd
Kapelusz pieprznika jadalnego osiąga średnicę od 2 do 12 cm. U młodych okazów jest okrągły, później staje się wypukły z podwiniętym brzegiem, w końcu staje się rozpostarty i wklęsły z podwiniętym brzegiem. Powierzchnia jest matowa i gładka. Barwy od jasnożółtej do pomarańczowożółtej.
Hymenofor barwy kapelusza. W postaci nieregularnych, rozgałęzionych listewek, które zbiegają na trzon. Często rozwidlone lub łączące się.
Trzon osiąga wysokość od 3 do 8 cm i grubość od 0,8 do 2,5 cm. Ma taką samą barwę jak kapelusz lub jest nieznacznie jaśniejszy. Ma cylindryczny kształt, który zwęża się ku dołowi. Powierzchnia gładka. W środku pełny i twardy.
Miąższ ma zwartą konsystencję, jest mięsisty, kruchy. Barwy białej lub bladożółtej. W trzonie jest włóknisty. Ma owocowy, pieprzowy zapach, który jest przyjemny oraz łagodny, osty lub kwaskowaty smak.
Zarodniki elipsoidalne, gładkie, bezbarwne. Wysyp zarodników biały, żółty lub jasnoochrowożółty.
Właściwości
9,9 proc. suchej masy pieprznika jadalnego stanowi białko, które charakteryzuje się wysoką przyswajalnością. Poza tym owocniki pieprznika są bogate w węglowodany, tłuszcze, w tym NNKT (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe), błonnik oraz witaminy (witamina D, E, C, witaminy z grupy B oraz beta-karotenu) i minerały. Grzyby te są lepszym źródłem β-karotenu niż marchewka czy pomidor. Pieprznik jadalny jest także rekordzistkami pod względem zawartości witaminy B1, której jest tyle co w piekarskich drożdżach. Fenole, flawonoidy, kwas askorbinowy oraz likopen – to także znajdziemy także w owocniku pieprznika jadalnego.
Zastosowanie
Pieprznik jadalny posiada duże wartości kulinarne, głównie ze względu na wspaniały aromat i charakterystyczny smak. Do spożycia warto wybierać młode owocniki, które smakują najlepiej. Grzyb ten można smażyć, marynować, dusić oraz mielić na mączkę grzybową.
źródło: Ekologia.pl
Chanterelle is the common name of several species of fungi in the genera Cantharellus, Craterellus, Gomphus, and Polyozellus. They are among the most popular of wild edible mushrooms. They are orange, yellow or white, meaty and funnel-shaped. Wikipedia
Energy: 160 kJ (38 kcal)
Other constituents: Quantity
Pantothenic acid (B5): 22% 1.075 mg
Phosphorus: 8% 57 mg
Potassium: 11% 506 mg
Vitamin D: 35% 5.3 μg
Water: 90 g
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
Muchomor czerwieniejący Amanita rubescens to jeden z jak najbardziej jadalnych przedstawicieli rodziny muchomorowatych. W Polsce dość mało znany, ale np. na Słowacji zbierany chętnie i masowo.
Kapelusz tego muchomora dorasta do ok. 15 cm średnicy. Początkowo jest kulisty, zamknięty, z wiekiem otwiera się powoli aż do łukowatego i płaskiego. Ma kolor od biało różowego poprzez mięsno różowy do czerwono różowego, czasami cielisty, brązowawy. Na powierzchni pokryty brudnymi plamkami, cętkami, łatkami, pozostałościami po osłonce z której wyrósł. Podczas czyszczenia i mycia te łatki można zetrzeć. Brzeg kapelusza raczej gładki.
Blaszki na spodzie kapelusza białe, gęste, u starszych okazów różowawe, z plamkami.
Trzon grzyba wysoki od kilku do ponad 20 cm, walcowaty, maczugowaty czyli bulwiasty u dołu i nieco zwężający się na górze, łamliwy. Bulwa z kilkoma rzędami brodawek dookoła. Początkowo pełny, z wiekiem robi się watowany w środku. Zwykle biały, lekko różowawy, pokryty drobniutkimi kosmkami, u dołu czerwieniejący. W górnej części duży, przyrośnięty, zwisający pierścień – biały lub różowawy, wyraźnie karbowany.
źródło: Smaczna Pyza
The blusher is the common name for several closely related species of the genus Amanita. A. rubescens or the blushing amanita, is found in Europe and eastern North America, and A. novinupta, also known as the new bride blushing amanita, is found in western North America. Both their scientific and common names are derived from the propensity of their flesh to turn pink on bruising, or cutting.
The mushroom is edible and tasty, sought for in several European countries. It is readily recognizable by its pinkish color on the bottom of the stem. It is avoided by novice mushroomers as without knowledge it can be confused with deadly poisonous species, more…
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
(uboczne użytkowanie lasu), Suillus grevillei (Klotzsch) Sing. – pospolity gatunek grzyba, ale występujący wyłącznie pod modrzewiami, od czerwca do listopada, pojedynczo lub gromadnie. Rośnie nie tylko w lasach, ale także w parkach, zadrzewieniach, a nawet pod pojedynczo występującymi drzewami. Kapelusz o średnicy 3 – 14 cm jest półkulisty, potem wypukły lub spłaszczony, gładki, jaskrawożółty, złocisty, pomarańczowy, żółtobrązowy, w czasie suszy błyszczący, a podczas deszczowej pogody śluzowaty. Rurki są cytrynowe, żółte, złote, u starszych okazów ciemniejsze, szeroko przyrośnięte (zbiegające po trzonie). Trzon jest żółtawy lub żółtobrązowy, gładki, z białawym, lepkim pierścieniem; w górnej części pokryty drobnymi ziarenkami. Miąższ jest żółtawy, o przyjemnym, nieco żywicznym zapachu i łagodnym smaku. Maślak żółty dzięki jaskrawej barwie jest wyjątkowo piękny i łatwy do rozpoznania. Jest dobrym grzybem jadalnym, dopuszczonym do obrotu handlowego. Podobnie jak u maślaka zwyczajnego, przed przyrządzaniem warto zdjąć skórkę z kapelusza.
ŹRÓDŁO (AUTOR): Grzywacz A., Staniszewski P., 2003. Wiem, co zbieram w lesie. Oficyna Wydawnicza MULTICO. Warszawa.
Gumińska.B., Wojewoda W. 1988. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
Krasnoborowik ceglastopory, borowik ceglastopory (Neoboletus erythropus (Pers.) C. Hahn) – gatunek grzybów należący do rodziny borowikowatych (Boletaceae)
Sytuacja taksonomiczna tego gatunku jest skomplikowana. Oryginalny opis Boletus erythropus Pers. odnosił się do Suilellus queletii, podczas gdy Boletus luridus β erythropus (Pers. : Fr.)Fr. odnosił się do obecnego rozumienia Neoboletus erythropus. Autorzy którzy preferują oryginalny opis Boletus erythropus używali nazwy Boletus luridiformis (oraz Neoboletus luridiformis) do opisu tego taksonu. Po odkryciu gatunku Boletus xanthopus, siostrzanego do B. erythropus, część taksonomistów stwierdziła, że jest on synonimem B. luridiformis, po czym odnalazła stary takson Boletus praestigiator jako odpowiadający B. erythropus. Odmiana żonkilowa (Boletus luridiformis Rostk. var. junquilleus (Quél.) Knudse) czasem jest wyróżniana jako odrębny gatunek krasnoborowik żonkilowy (Neoboletus junquilleus (Quél.) Gelardi, Simonini & Vizzin).
Grupa naukowców z Chin w 2016 r. zaproponowała włączenie rodzaju Neoboletus do utworzonego w 2012 r. rodzaju Sutorius. Spotkało się to z częściową dezaprobatą środowiska mykologicznego. Publikacje z 2019 r. potwierdzają, że przeniesienie to było niesłuszne (wikipedia.org).
Zdjęcia borowików ceglastoporych zrobiłam w lesie wokół Stawu Trzcinowego w Sieniawce koło Wrocławia, mapa poniżej.
Borowik ceglastopory to szlachetny grzyb dość często występujący w polskich lasach. Można go smażyć, gotować, dusić, marynować czy suszyć. Choć jest ceniony za swój smak, często bywa pomijany przez grzybiarzy ze względu na spore podobieństwo do trującego borowika szatańskiego. Po czym rozpoznać borowika ceglastoporego? Jakie ma właściwości odżywcze? Czy borowik ceglastopory jest dobrym dodatkiem do codziennej diety?
Borowik ceglastopory znany jest też jako pociec, czerwononóżka, ceglak czy grzyb wilczy. Zgodnie z rekomendacją Polskiego Towarzystwa Mykologicznego dotyczącą nazewnictwa grzybów jest to jeden z trzech – obok żonkilowego i żółtoczerwonego – występujących w Polsce krasnoborowików. W taksonomii funkcjonuje pod kilkunastoma nazwami, wprowadzanymi w różnych okresach celem jak najlepszego dopasowania go do obowiązującej w danym momencie systematyki.
Podobnych trudności jak samo jego nazwanie może przysporzyć również rozpoznanie go w leśnej ściółce. Z tego powodu grzybiarze często rezygnują ze zbierania borowików ceglastoporych. Wykazują one bowiem spore podobieństwo do bardzo trujących borowików szatańskich. Na szczęście istnieją łatwe do zauważenia różnice, w dużym stopniu wykluczające prawdopodobieństwo pomyłki.
Borowik ceglastopory występuje w lasach iglastych, liściastych i mieszanych, zwłaszcza w górach oraz na pogórzu. Jest grzybem mikoryzowym, co oznacza, że żyje w symbiozie z korzeniami drzew, czerpiąc od nich związki odżywcze wytwarzane podczas fotosyntezy. Na obszarze wysokogórskim znaleźć go można zwykle pod świerkami i jodłami.
Na nizinach spotyka się borowika ceglastoporego rzadziej – najczęściej w okolicach dębów czy buków. Rośnie na glebach kwaśnych i obojętnych. Występuje w całej Europie oraz Japonii, w Alpach nawet na wysokości 2000 m n.p.m.
Borowika ceglastoporego można stosunkowo łatwo rozpoznać. Średnica jego kapelusza dochodzi do 20 cm. U młodych okazów jest on półkolisty w kształcie, rozpościera się z wiekiem.
Grzyb pokryty jest matową, pilśniowatą lub zamszową skórką, która po zgnieceniu robi się niemal czarna i niemożliwa do zdjęcia. Cechuje się barwą oliwkowobrązową, jasnobrązową lub ciemnobrązową, czasem z ochrowymi plamkami.
Rurki pod kapeluszem borowika ceglastoporego osiągają wysokość od 2 do 3 cm, są gęste, charakterystycznie wycięte przy trzonie grzyba i mają drobne pory. U młodych owocników mogą być żółte do oliwkowych, a u starszych sztuk rdzawe. Po uszkodzeniu silnie sinieją.
Trzon borowika ceglastoporego osiąga wysokość od 5 do 15 cm i grubość od 2 do 5 cm. U młodych okazów zazwyczaj jest pękaty, ale może być też maczugowaty lub baryłkowaty. W górnej części trzon jest bardziej żółty, im bliżej ziemi, tym gęściej pokryty ceglastoczerwonymi nieregularnymi strzępkami (ale nie siatką).
Miąższ borowika ceglastoporego ma kolor żółty. Co bardzo charakterystyczne dla tego grzyba, przekrojony lub uszkodzony szybko utlenia się, zmieniając barwę na ciemnoniebieską. Miąższ charakteryzuje się jako twardy oraz jędrny, łagodny w smaku i o słabym zapachu.
Największym niebezpieczeństwem czyhającym na niedoświadczonych grzybiarzy jest możliwość pomylenia borowika ceglastoporego z borowikiem szatańskim, który również posiada czerwoną nogę. Występują jednak między nimi wyraźne różnice. Borowik szatański ma intensywniej czerwony trzon i wyraźnie jaśniejszy kapelusz. Po spróbowaniu poraża gorzkością.
Ponieważ borowik szatański to niezwykle niebezpieczny grzyb, powodujący poważne dolegliwości żołądkowo-jelitowe, wiele osób, nie mając stuprocentowej pewności, rezygnuje ze zbierania borowika ceglastoporego.
Bywa on również mylony z borowikiem ponurym, który charakteryzuje się nieco jaśniejszym kapeluszem i charakterystyczną siateczką na trzonie. Odróżnia go ona wyraźnie od strzępków borowika ceglastoporego. Borowik ponury nie jest uważany za grzyba trującego, ale nie jest również oficjalnie jadalny.
Młode owocniki mogą być ponadto mylone z borowikiem grubotrzonowym (znanym też jako żółtopory), ponieważ oba grzyby występują na tym samym terenie i w obu przypadkach miąższ po przecięciu przybiera barwę niebieską.
U borowika grubotrzonowego jest ona jednak mniej intensywna, a sam miąższ ma bardzo gorzki smak. Poza tym borowik grubotrzonowy pokryty jest siatką (a nie strzępkami, jak w przypadku borowika ceglastoporego) i ma żółte rurki oraz jaśniejszy kapelusz.
Borowik ceglastopory, podobnie jak inne grzyby z rodziny, nadaje się do spożycia po obróbce cieplnej. Może być to gotowanie, smażenie, duszenie, suszenie czy grillowanie, ponieważ surowy, niedogotowany lub niedosmażony jest trujący i wywołuje silne reakcje żołądkowo-jelitowe.
Zaleca się gotowanie go przez około 20-30 minut, przy czym nie powinno się wykorzystywać powstałego tym sposobem wywaru. Dla większego bezpieczeństwa warto wymienić wodę po 15 minutach gotowania. Odpowiednio przygotowany może być jednak smacznym, wartościowym dodatkiem do mięs czy makaronów oraz składnikiem zup i sosów.
Pod względem wartości odżywczych borowik ceglastopory jest stosunkowo kalorycznym grzybem – w 100 g znajduje się mniej więcej 300 kcal. Stanowi jednak dobre źródło węglowodanów (około 52,5 proc.) oraz białka (około 21 proc. masy).
Wyróżnia się przy tym bardzo niską zawartością tłuszczu na poziomie poniżej 1 proc. jego masy. Ze względu na jego zastosowania w kuchni i łączenie z ciężkimi sosami lub śmietaną regularne spożywanie tego grzyba może nie przysłużyć się osobom dbającym o linię.
Wpływ borowika ceglastoporego na zdrowie nie został jeszcze dobrze przebadany, jednak przyjmuje się, że jego spożywanie związane jest przede wszystkim z walorami smakowymi, a nie szczególnymi wartościami odżywczymi. Źle przygotowywany i surowy powoduje dolegliwości żołądkowe, ale odpowiednio przyrządzony nie jest trujący, choć może być ciężkostrawny.
Podobnie jak jego bliski kuzyn, borowik szlachetny (z którym ma 99 proc. zgodności kodu genetycznego), również i borowik ceglastopory ma niski indeks glikemiczny. Nadaje się więc bardzo dobrze dla osób będących na diecie, ograniczających kalorie czy chorych na cukrzycę lub insulinooporność.
Borowiki dostarczają także pewnych ilości ważnych mikroelementów, takich jak fosfor, żelazo, magnez, potas oraz witamin z grupy B (szczególnie B1, B2 i B3).
Warto przy tym pamiętać, że grzyby mogą kumulować metale ciężkie, wobec czego powinno się wybierać takie, które nie były zbierane w pobliżu ruchliwych ulic i autostrad. Borowiki zawierają ponadto ciężkostrawną chitynę, toteż nawet po obróbce termicznej nie powinny być spożywane przez osoby starsze, dzieci oraz osoby z wrażliwym żołądkiem.
Nie są znane żadne szczególne zastosowania borowika ceglastoporego w medycynie tradycyjnej ani współczesnej, a poświęcone mykologii badania naukowe zazwyczaj skupiają się na innych odmianach borowika lub ogólnych właściwościach grzybów. Z tego względu przyjmuje się często, że – poza odmianami trującymi – ich wpływ na zdrowie oraz zastosowania, tak w kuchni, jak i w leczeniu, jest bardzo zbliżony.
Grzyby są bogate w błonnik, który poprawia perystaltykę jelit, a także zapobiega zaparciom. Zawierają ponadto niewielkie ilości cukrów prostych oraz tłuszczy, przy czym około 75% całkowitej zawartości kwasów tłuszczowych stanowią w nich cenne NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe). Grzyby są ponadto znakomitym źródłem białka o wysokim stopniu przyswajalności, sięgającym aż 90 proc.
Badanie wykonane w 2019 roku na NUS Yong Loo Lin School of Medicine w Singapurze na grupie 600 starszych osób wskazało, że spożywanie przynajmniej dwóch porcji grzybów tygodniowo obniża o połowę ryzyko wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych.
Zwartość potasu w grzybach, w tym w borowiku ceglastoporym, kontroluje ciśnienie krwi i poprawia koncentrację. Zawierają one ponadto witaminy B1, B2 i B3 oraz niewielkie ilości witaminy C, B12 i E. Obiektem badań jest obecnie działanie przeciwutleniające grzybów, które wykazują ich liczne gatunki.
Grzyby, w tym i borowik ceglastopory, ze względu na swoją ciężkostrawność nie są zalecane osobom starszym oraz małym dzieciom. Ponieważ kumulują w sobie metale ciężkie, ich duże spożycie może stanowić obciążenie dla wątroby. Źle przygotowany lub surowy borowik ceglastopory wywołuje nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu trawiennego.
Jak w przypadku innych grzybów, również jego spożycie może spowodować reakcję alergiczną, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Nie są jednak znane żadne negatywne interakcje grzybów z lekami. W razie przewlekłych chorób, zwłaszcza związanych z wątrobą, trzustką czy układem trawiennym, warto jednak przed spożyciem zasięgnąć opinii lekarza.
Borowik ceglastopory to szlachetny grzyb, łatwy do znalezienia w polskich lasach. Często jednak bywa pomijany przez grzybiarzy ze względu na podobieństwo do trującego borowika szatańskiego. Odróżnia się jednak od niego kolorem i pokryciem nogi. Wykazuje też charakterystyczne szybkie sinienie w miejscu uszkodzenia lub przecięcia, po którym łatwo jest go rozpoznać.
Choć borowik ceglastopory nie posiada szczególnych właściwości prozdrowotnych, zawiera dużo białka i węglowodanów, stanowiących dobre źródło energii. W kuchni ceniony jest jednak przede wszystkim za swoje walory smakowe. Może być podany gotowany, suszony, grillowany lub smażony. Świetnie sprawdza się jako dodatek do sosów, zup czy mięs. Może jednak być ciężkostrawny i charakteryzuje się stosunkowo wysoką kalorycznością, wobec czego nie jest wyborem dla każdego.
Poza odróżnieniem od trujących odmian szczególnie ważne jest odpowiednie przygotowanie borowika ceglastoporego. Niedosmażony lub niedogotowany powoduje bowiem silne dolegliwości żołądkowe. Dobrze przyrządzony stanowi jednak bardzo smaczny i pożywny dodatek do wielu dań.
źródło: medonet.pl
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
Xerocomellus is a genus of fungi in the family Boletaceae.
Nie ma drugiego tak kontrowersyjnego rodzaju grzybów jak podgrzybki. Dzięki dostępności badań DNA, pozwalających ustalić rysy ewolucyjne poszczególnych gatunków, na przełomie ostatnich dwóch dekad dokonano zasadniczych przetasowań w taksonomii. W rezultacie podgrzybki stały się borowikami i na odwrót, a tradycyjne nazewnictwo grzybów straciło podstawy naukowe.
Jeszcze przed wiekiem na terytorium Polski rosło rzekomo wiele różnych podgrzybków zaliczanych oficjalnie do rodzaju Xerocomus. Wspomniana wyżej rewolucja taksonomiczna zapoczątkowana przez czeskiego mykologa Josefa Šutarę doprowadziła jednak do powstania nowych rodzajów botanicznych: Imleria, Hemileccinum oraz Xerocomellus. Ten ostatni odpowiada współczesnemu rozumieniu podgrzybków, dwa wcześniejsze nie mają jeszcze polskich nazw, ale zawierają gatunki oznaczane zarówno jako podgrzybki, jak i borowiki. Jak więc widać, rozeznanie się w sytuacji przysparzać może sporo trudności!
Aby lepiej zrozumieć obraz leśnej polityki, warto uzmysłowić sobie, że funkcjonujące w języku potocznym nazwy roślin bardzo często obarczone są błędem zwyczajowym, nie uwzględniającym postępów w botanice. W przypadku grzybów sytuacja jest jeszcze bardziej zawiła, bowiem przerzucanie gatunków między rodzajami w ostatnim stuleciu było dość zasadnicze i język nie miał szans dogonić taksonomii. W rezultacie w Polsce wciąż zbieramy podgrzybka zajączka (Boletus subtometosus) oraz podgrzybka żeberkowanego (Boletus ferrugineus), które, jak widać z łacińskiej nazwy, są już zaklasyfikowane do rodzaju borowików (Boletus). Zmiana ta jest dla wielu grzybiarzy o tyle trudna do zaakceptowania, że wspomniane gatunki nie wyglądają jak prawdziwki – DNA nie da się jednak oszukać.
Podobnym przykładem jest podgrzybek brunatny (Imleria badia) przeniesiony w 2014 r. do zupełnie nowego rodzaju Imleria, w którym, jak dotąd, znajduje się jedynie pięć gatunków występujących w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Sam podgrzybek brunatny, pod względem wizualnym przypomina skrzyżowanie borowika z podgrzybkiem, charakteryzując się gładkim ciemnobrązowym kapeluszem o twardym miąższu i dość pękatym trzonem, który dopiero z czasem smukleje. Jest to smaczny grzyb jadalny pod warunkiem cieplnej obróbki – na surowo jest trujący.
Współczesne podgrzybki, a więc gatunki zaliczane do rodzaju Xerocomellus to grzyby mikoryzowe rosnące w lasach liściastych, iglastych i mieszanych klimatu umiarkowanego. Rozpowszechnione są w Europie, Ameryce Północnej oraz Azji, przy czym w Polsce na dzień dzisiejszy rozpoznaje się jedynie trzy gatunki:
Aktualnie w skali globalnej opisanych jest 9 gatunków należących do rodzaju Xerocomellus i ponad 20 gatunków, które pozostały w „starym” rodzaju klasycznych podgrzybków Xerocomus. Są pośród nich atrakcyjne grzyby jadalne, bardzo podobne polskim podgrzybkom i występujące w wielu krajach europejskich, a nawet u naszych południowych sąsiadów. Dobrym przykładem jest tutaj Xerocomellus cisalpinus wyodrębniony dopiero w 2014 r. i dotąd zaobserwowany jedynie w Czechach, Włoszech i Wielkiej Brytanii. O wiele starszy, bo opisany po raz pierwszy w 1912 r., jest borowik Zellera (Xerocomellus zelleri), typowy dla lasów jodłowych Północnej Ameryki. Ten urodziwy gatunek odznacza się aksamitnym czarnobrązowym kapeluszem i malowniczo żółto-czerwonym trzonem. W Czechach i na Węgrzech bardzo rzadko spotyka się też bardzo szlachetne grzyby Marka (Xerocomellus marekii), czyli podgrzybki o pięknym czerwono-pomarańczowym kapeluszu.
Niektóre gatunki podgrzybków są przy tym tak rzadkie i wyjątkowe, że ich występowanie ogranicza się do 1-3 krajów na świecie, np. podgrzybek belizyjski rośnie tylko w Belize!
Niestety, podgrzybki nie należą do grzybów bardzo wartościowych pod względem odżywczym, ale są oczywiście pokarmem niskokalorycznym i niskotłuszczowym. Dość spora, 100-gramowa porcja podgrzybka brunatnego to zaledwie 112 kcal i jedynie 1.7 g białka. Ale nie można powiedzieć, że konsumpcja podgrzybków jest zupełnie obojętna dla zdrowia!
Z jednej strony bowiem, we wspomnianym już podgrzybku brunatnym wykryto wysokie dawki antyoksydantów, przede wszystkim fenoli i flawonoidów, a także nieco witaminy C. Cenne antyoksydanty w dużych ilościach zidentyfikowano także w miąższu podgrzybka złotoporego. Niestety, doświadczenia wskazują, że potrzebna dla poprawy strawności obróbka termiczna podgrzybków redukuje poziom cennych przeciwutleniaczy o ponad 70%!
Z drugiej strony, podgrzybki nie są wolne o ciężkich metali kumulujących się w glebie i powszechnie przenikających do miąższu grzybów. Poszczególne raporty mówią o podwyższonym stężeniu ołowiu, kadmu i rtęci.
Podgrzybki, choć całkowicie jadalne, nie należą do grzybiarskich trofeów, bowiem są bardzo często zarobaczywione, a z wiekiem robią się miękkie, gąbczaste i tak delikatne, że nawet transport w koszyku jest w stanie dotkliwie je uszkodzić. Nie posiadają też wybitnych walorów smakowych, a konsystencja u starszych osobników pozostawia dużo do życzenia. Stąd zbieramy najchętniej małe i młode podgrzybki, przy czym w rankingu preferencji grzybiarzy zdecydowanie prowadzi podgrzybek brunatny.
Podgrzybki dają się dość łatwo suszyć i w postaci mieszanek grzybów suszonych są chętnie wykorzystywane do sporządzania zup i sosów, a także nadzień, np. do pierogów z kapustą i grzybami. Ponadto w stanie surowym można je gotować i smażyć na maśle z cebulkę, a ten drugi sposób przygotowania ma wielu amatorów.
Wreszcie, podgrzybki zmieszane z innymi gatunkami grzybów jadalnych, można też konserwować w słoikach na zimę w marynacie octowej lub solance. Taka zaprawa jest cennym dodatkiem do dań mięsnych, makaronowych, ryżu, a także sałatek.
(Agata Pavlinec)
źródło: Ekologia.pl
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt
Pięknoróg największy (Calocera viscosa (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny łzawnikowatych (Dacrymycetaceae).
Owocnik – rozgałęziony krzaczkowato lub drzewkowato, niekiedy widełkowaty, końce zaostrzone i nieco zaokrąglone; zwężona podstawa jest najczęściej głęboko zatwierdzona w drewnie i białawo omszała. Jest nieco lepki; złotożółty, wysychając ciemnieje i przybiera barwę czerwonopomarańczową; wysokość 2-10 cm, szerokość krzaczka do 3 cm.
Miąższ – bez zapachu i smaku, żółtobiały.
Wysyp zarodników – jasnoochrowożółtawy.
Występowanie – jest bardzo pospolity; owocniki występują od czerwca do listopada, na martwym, spróchniałym drewnie drzew iglastych.
Zastosowanie – niejadalny.
możliwość popełnienia pomyłki – wyglądem przypomina przedstawicieli rodzaju gałęziak (Ramaria), które mają miąższ mniej lub bardziej kruchy. Znacznie mniejsze owocniki, tworzy pięknoróg szydłowaty (Calocera cornea) (na drewnie liściastych) i pięknoróg widlasty (Calocera furcata) (drewnie drzew iglastych).
#animals #art #autumn #birds #black #blue #deer #dzikaświdnica #flowers #fog #forest #fungi #fungus #green #grzyby #hare #jesień #kingfisher #kwiaty #las #life #mgła #mood #mushrooms #music #nature #ptaki #red #sarny #sieniawka #skrzyp #snowdrops #spring #swamp #wetlands #wild #wildbirds #wildflowers #winter #wiosna #yellow #zając #zima #zimorodek #świt